3. ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ - ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΟΙ ΟΜΟΤΡΑΠΕΖΟΙ ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΤΟ ΔΡΟΜΟ  Συνέργεια μεταξύ καταναλωτών και παραγωγών: αυτήν τη νέα τάση στην αγορά των βιολογικών έκαναν πράξη οι Ομοτράπεζοι. Μια μικρή ομάδα πολιτών της Θεσσαλονίκης, που έβαλαν στο περιθώριο τους μεσάζοντες και πλέον προμηθεύονται άμεσα και πιο οικονομικά ό,τι επιθυμούν Της ΝΑΤΑΣΣΑΣ ΜΠΛΑΤΣΙΟΥ, Φωτογραφίες: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ Την απλή ιδέα αυτο-οργάνωσης, με τη δημιουργία ενός δικτύου καταναλωτών-παραγωγών αποφάσισε να υλοποιήσει ο 36χρονος Φώτης Φωτόπουλος τον περασμένο Απρίλιο. Αφορμή στάθηκαν οι εικόνες που κουβαλούσε από παιδί. Αιτία, το απρόσωπο σύστημα κατανάλωσης. «Ο πατέρας μου ήταν γεωπόνος. Εβλεπα, όταν πήγαινα μαζί του, ότι η ντομάτα είναι κάτι που βγαίνει από το χωράφι. Δεν παράγεται με το σελοφάν, ούτε πειράζει να τη μεταφέρεις στο πορτ-μπαγκάζ. Κουβεντιάζοντας με μια μικρή ομάδα ανθρώπων, μαζευτήκαμε 5 - 6 νοικοκυριά και τον Απρίλιο του 2009 ξεκινήσαμε τη συνεργασία μας με τον πρώτο παραγωγό». Σήμερα, έπειτα από ενάμιση χρόνο, 30 οικογένειες συμμετέχουν ενεργά, για να αγοράσουν οπωροκηπευτικά, αλεύρι και ψωμί. Και το έμαθαν από στόμα σε στόμα. «Πρόκειται για νέες οικογένειες, τα παιδιά των οποίων είναι μέχρι την εφηβεία, ή μεμονωμένα άτομα που θέλουν να φροντίζουν τους εαυτούς τους. Πάντως, κανένας μας δεν ξεπερνά την ηλικία των 50». Η διαδικασία Η διαδικασία για τον «υποψήφιο» Ομοτράπεζο είναι απλή. Αφού επικοινωνήσει με το blog τους, η ηλεκτρονική του διεύθυνση θα καταχωριστεί σε μια λίστα. Τη Δεύτερα θα φτάσει στο ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο ένας ενημερωτικός πίνακας με τα διαθέσιμα προϊόντα και το κόστος. Μέχρι την Τετάρτη θα πρέπει να κάνει την παραγγελία του και την Πέμπτη κάποιοι από την ομάδα θα πάνε στα ΚΤΕΛ ή στους ίδιους τους συνεργαζόμενους παραγωγούς να παραλάβουν τις παραγγελίες και να τις διοχετεύσουν στα τέσσερα σημεία διανομής για την παραλαβή. Η οικονομική διαχείριση γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού. Οπως όμως όλες οι επιλογές που κάνεις ως καταναλωτής, έτσι και η επιλογή των Ομοτράπεζων έχει θετικά, αλλά και δυσκολίες. «Θετικό είναι ότι απολαμβάνεις τη γνώση και την αλληλεγγύη με κάποιους ανθρώπους, ενώ και οι τιμές είναι συμφέρουσες. Για την ακρίβεια, καλύτερες σε σχέση με την τιμή που θα σου δώσει ο ίδιος παραγωγός όταν θα τον βρεις σε μια βιολογική λαϊκή, χειρότερες από αυτές που θα λάβει ένας χονδρέμπορος», αναφέρει ο Φώτης. «Ομως, πληρώνεις και ένα τίμημα. Πρώτον, είναι αναγκαίος ο έγκαιρος προγραμματισμός με τους συνεργαζόμενους παραγωγούς. Δεύτερον, αντί να πας στη λαϊκή, θα πας στο σημείο διανομής. Τρίτον, δουλεύουμε μόνο με πιστοποιημένους καλλιεργητές, αλλά θα πρέπει να το εμπιστευτείς ή να το επιβεβαιώσεις ιδίοις όμμασιν». Σε τι διαφέρουν Τι σου προσφέρει λοιπόν ένα δίκτυο σαν τους Ομοτράπεζους σε σύγκριση με τη βιολογική λαϊκή; «Αν πας σε ένα χωράφι, βλέπεις πράγματα που δεν τα λέει κανένα χαρτί», υποστηρίζει ο Φώτης. «Είναι ακριβώς σαν να μπαίνεις στο σαλόνι ενός φίλου. Θα δεις ποιανού είναι τακτοποιημένα, ποιανού είναι χάος. Σχηματίζεις μια εικόνα για την καλλιεργητική του πρακτική, που καμία λαϊκή δεν μπορεί να σου δώσει. Βλέπω τον άπειρο που γύρισε τα χωράφια του από συμβατικά σε βιολογικά κι ακόμα μαθαίνει, σε σύγκριση με τον έμπειρο που γνωρίζει τεχνικές και πρακτικές που τις έμαθε με ιδρώτα και λάθη. Στο τέλος της ημέρας, εάν βάλεις δύο ντομάτες πάνω στο τραπέζι και δεν ξέρεις την ιστορία τους, το μόνο που θα σου δείξει τη διαφορά είναι η γεύση. Τυπικά όμως και οι δύο τηρούν τις διατάξεις». Η Παυλίνα Λαζαρίδου, εξοικειωμένη με τα βιολογικά προϊόντα από τότε που έζησε για έξι μήνες στη Γερμανία και πικραμένη από τις υψηλές τιμές στα καταστήματα βιολογικών, έγινε αμέσως μέλος των Ομοτράπεζων. «Ξεκινήσαμε με δύο βασικά κριτήρια. Θέλαμε να ενισχύσουμε τους ντόπιους παραγωγούς, αλλά παράλληλα ήταν πολύ σημαντικό να ξέρουμε τι φτάνει στο πιάτο μας. Ποιος, πού, πώς το καλλιεργεί. Επισκεπτόμαστε τους παραγωγούς, περπατάμε στα χωράφια τους, βλέπουμε τι καλλιεργούν, πώς το καλλιεργούν, περνάμε χρόνο μαζί τους και παίρνουμε πληροφορίες για το τι μπαίνει μέσα μας, τι καταναλώνουμε». Η αποκαλούμενη «συνεργατική κατανάλωση» στην κοντινή μας Ιταλία αλλά και στο εξωτερικό αποτελεί κοινή πρακτική. Οι οργανώσεις ολιγομελών ομάδων καταναλωτών, με στήριξη μάλιστα από τους τοπικούς θεσμούς αυτοδιοίκησης, αυξάνονται συνεχώς. Στην Ελλάδα, όπου ακόμα και η συνεργασία μεταξύ των παραγωγών σε επίπεδο συνεταιρισμών νοσεί, υπάρχει μέλλον; «Υπάρχει ο Σπόρος, το ΣΠΑΜΕ (Συνεταιριστική Παράκαμψη Μεσαζόντων), που έχουν πρατήριο με συμβατικά προϊόντα, υπάρχει μια νέα προσπάθεια στο Ηράκλειο παρόμοια με τη δική μας. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν κι άλλα άτυπα δίκτυα που είναι δύσκολο να εντοπίσεις. Εμείς οι ίδιοι ως Ομοτράπεζοι αυξανόμαστε. Αυτό που μπορούμε να πετύχουμε, εάν αυτά τα παραδείγματα βρουν μιμητές, είναι να βοηθήσουμε τους παραγωγούς να κάνουν τον προγραμματισμό τους. Στη λαϊκή εμφανίζεσαι όποτε θέλεις, παίρνεις ό,τι θέλεις, όπου θέλεις. Εάν αυτός όμως ο άνθρωπος μπορεί να βασιστεί επάνω μας σε βάθος χρόνου, τότε θα μπορεί να αναπτυχθεί. Αυξάνουμε την αγοραστική μας δύναμη και βοηθάμε τους παραγωγούς». Μπορείτε και εσείς Τι πρέπει να κάνετε λοιπόν για να ξεκινήσετε το δικό σας δίκτυο; «Πρώτα από όλα πρέπει να εξετάσετε το κίνητρό σας», ξεκαθαρίζει ο Φώτης. «Εάν ξεκινάτε να σώσετε τον κόσμο, ξεγράψτε το, εάν ξεκινάτε να εξοικονομήσετε λεφτά, επίσης, εάν ξεκινάτε να κάνετε κάτι που δεν έχει κάνει κάποιος άλλος, θα κουραστείτε ή θα προσελκύσετε λάθος ανθρώπους. Βρείτε ανθρώπους με τους οποίους δεν έχετε επαγγελματική και φιλική σχέση, πάρτε τηλέφωνο σε ένα υπάρχον δίκτυο να σας πουν δυο - τρεις παραγωγούς και ξεκινήστε μια αλυσίδα από τηλέφωνα, για να εντοπίσετε τον κατάλληλο και μετά η επικοινωνία είναι απλή και ονομάζεται Διαδίκτυο». Info: omotrapezoi.blogspot.com