Νέοι αγρότες, μόνοι ψάχνουν για επιβίωση
Η ρόδινη τηλεοπτική εικόνα με το νέο Ελληνα αγρότη να ρεμβάζει χαλαρά στην εξοχή απέχει παρασάγγας από τη σημερινή πραγματικότητα. Οι περισσότεροι ζουν με το άγχος της αποπληρωμής δανείων και ελάχιστοι έχουν καταφέρει να ορθώσουν το ανάστημά τους, ώστε σήμερα ν' απολαμβάνουν τους καρπούς μιας εύρωστης επιχείρησης στον αγροτικό τομέα.
Βασίλης Μπάλλας, Ρούλα ΜπούραΤο πρόγραμμα «Νέων Γεωργών», που συγχρηματοδοτείται απ' την Ε.Ε. και εθνικούς πόρους, αφορά νέους 18-40 χρόνων. Ξεκίνησε στο πλαίσιο της εφαρμογής του Κανονισμού 797/85 με βασική φιλοσοφία του να μην ερημώσει η ύπαιθρος. Στόχευε σε:* Μείωση του δημογραφικού προβλήματος
* Ενίσχυση του αγροτικού πληθυσμού με ενεργό δυναμικό
* Εμπλουτισμό με νέες πρωτοποριακές καλλιέργειες και βελτίωση των ήδη υπαρχουσών
* Διαδοχή σε γεωργία/κτηνοτροφία για τους «Νέους Γεωργούς».
Σήμερα με τις όποιες αλλαγές, η αίτηση συνοδεύεται από έξοδα φακέλου, που καταρτίζει ειδικός γεωπόνος-μελετητής και πληρώνει ο ενδιαφερόμενος. Το πριμ πρώτης εγκατάστασης κυμαίνεται από 15.000 ευρώ -25.000 ευρώ , ενώ το μέγιστο του ποσού παίρνει όποιος καλλιεργεί σε μειονεκτικές, ορεινές περιοχές. Μικρή πρόσθετη μοριοδότηση προβλέπεται για τις γυναίκες (+5).
Οι πρώτες αιτήσεις υποβλήθηκαν το 1986, όμως η εφαρμογή των προγραμμάτων ξεκίνησε το 1987. Με την έγκριση της αίτησης ο νέος αγρότης έπαιρνε ολόκληρο το πριμ εγκατάστασης στο Α' & Β' ΚΠΣ. Με το Γ' και Δ' ΚΠΣ παίρνει μεγάλο μέρος του ποσού και το υπόλοιπο, εφόσον ολοκληρώσει το πρόγραμμα και πιάσει τους στόχους που προβλέπονται. Οι περισσότεροι απ' αυτούς που έχουν ολοκληρώσει την πρώτη φάση με επιτυχία υποβάλλουν αιτήσεις για την ένταξή τους σε σχέδια βελτίωσης της επιχείρησης.
Σχεδόν 25 χρόνια απ' όταν πρωτοξεκίνησαν και τυπικά τα κοινοτικά προγράμματα με ευνοϊκούς όρους για τους νέους γεωργούς, οι διαρροές προς τα αστικά κέντρα είναι συνεχείς. Η αδυναμία ουσιαστικών ελέγχων επιτρέπει κυρίως τα πρώτα χρόνια και την είσοδο... αεριτζήδων στα προγράμματα. Υπολογίζεται ότι στο επάγγελμα παρέμειναν 30.000 νέοι αγρότες, παρότι εκτιμάται ότι, με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα, πρόκειται να επιστρέψει μεγάλη μερίδα του πληθυσμού στην ύπαιθρο.
Ο ελληνικός αγροτικός κλήρος σήμερα είναι συχνά υποθηκευμένος στις τράπεζες και τα χρέη πνίγουν την πλειονότητα αγροτών και κυρίως κτηνοτρόφων. Πολλοί απ' όσους ολοκλήρωσαν τα προγράμματα κάνουν περιστασιακά μεροκάματα στην οικοδομή ή σε τουριστικές δομές για να επιβιώσουν.
Καθώς τα αγροτικά προϊόντα είναι ευπαθή κι επηρεάζονται από καιρικά φαινόμενα, υπερπροσφορά στην αγορά, εισαγωγές, αλλά και από ποσοστώσεις που επιβάλλει η Ε.Ε., σε ορισμένα προϊόντα πολλοί αναγκάζονται να χρεωθούν για να ενταχθούν στα συγχρηματοδοτούμενα σχέδια βελτίωσης.
Η άγνοια, οι όποιες γραφειοκρατικές καθυστερήσεις στα σχέδια βελτίωσης ή στις αποζημιώσεις, οι αλόγιστες δαπάνες εξοπλισμού λειτουργούν ως καταλύτης που οδηγεί σε υπερδανεισμό των ελληνικών αγροτικών νοικοκυριών απ' την Αγροτική Τράπεζα και όχι μόνο. Σ' αυτό συνετέλεσαν και οι χρόνιες παθογένειες της ελληνικής γεωργίας: έλλειψη συνολικής στρατηγικής των ελληνικών κομμάτων για τα αγροτικά προϊόντα, συγκυριακές συμμαχίες στην Ευρωπαϊκή Ενωση, κακοδιαχείριση κι έλλειψη σχεδιασμού σε συνεταιρισμούς, κακή εκτίμηση των μηχανισμών της αγοράς, ελληνικής και ξένης.
Η επιτυχία της ένταξης των νέων αγροτών εξαρτήθηκε κυρίως από τους εξής παράγοντες:
* Τεχνογνωσία ή περιουσία (κλήρος) στην οικογένεια. Ο νέος αγρότης κατορθώνει να επιβιώσει, διότι διέθετε γνώση, εργατικά χέρια, κλήρο και ήξερε πώς λειτουργεί το κύκλωμα παραγωγής-εμπορίας.
* Συμβουλευτική ενημέρωση του αγρότη από γεωπόνους-μελετητές, αλλά κι από πλευράς συνεταιριστικών οργανώσεων, που άλλοτε λειτούργησαν θετικά κι άλλοτε αρνητικά.
* Γνώση ξένων ή εγχώριων αγορών.
* Σοβαρή ενασχόληση των αγροτών, χωρίς υπερβολικά ανοίγματα, επενδύσεις με μέτρο σε τεχνολογικό εξοπλισμό και χωρίς σπατάλες (π.χ. μαζικές αγορές μεγάλου κυβισμού τρακτέρ).
* Πρωτοποριακές καλλιέργειες που βρήκαν πρόσφορο έδαφος στην ελληνική αγορά και ενασχόληση με βιολογικά.
* Τυποποίηση-συσκευασία προϊόντων ή παράλληλη ενασχόληση με αγροτουρισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου