Οι υγρότοποι υποφέρουν κι αυτοί κατά κύριο λόγο από την άγνοιά μας και την έλλειψη σχεδιασμού διαχείρησής τους σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.Παρά την τάση για αναγνώριση της τεράστιας σημασίας τους, η νοοτροπία, η έλλειψη γνώσης και ευαισθητοποίησης των τοπικών κοινωνιών δεν μπορεί να ανακόψει την πορεία συνεχούς υποβάθμισής τους. Ενω το νερό είναι ένα από τα θέματα που μας απασχολούν δεν δείχνουμε να συνειδητοποιούμε ότι πριν από δύο γενεές η Ελλάδα είχε τριπλάσια έκταση υγροτόπων με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.
Το Δέλτα του Μόρνου αποτελεί το μεγαλύτερο και σημαντικότερο υγρότοπο στον Κορινθιακό. Είναι απομεινάρι μιας πολύ μεγαλύτερης υγροτοπικής έκτασης, περίπου 25.000 στρεμμάτων που ο Μόρνος σχημάτισε μέσα στο γεωλογικό χρόνο με τις προσχώσεις του και που συρρικνώθηκε από αποξηράνσεις, επέκταση των καλλιεργειών.
Τώρα διατηρεί απλά το παραλιακό τμήμα του με αλμυρόβαλτους και λασποτόπια. Λίγα ανοιχτά νερά μένουν. Οι νησίδες και οι αμμολουρίδες στις εκβολές του έχουν σταδιακά χαθεί μετά την κατασκευή του φράγματος του Μόρνου και την απουσία φερτών υλικών.
Το Δέλτα του Μόρνου χρησιμοποιούν τα μεταναστευτικά πουλιά ως άξονα μετακίνησης μεταξύ Ιονίου και Αιγαίου.
Το χειμώνα τα πουλιά είναι λίγα λόγω της όχλησης από το κυνήγι. Ωστόσο κατά το χειμώνα 2001 - 2002 διαχείμασαν πολλοί κύκνοι. Άλλοτε απαντούν αρκετές πάπιες που δεν μένουν για πολύ κι αυτές λόγω του κυνηγιού.
Τα πιο πολλά πουλιά απαντούν κατά την ανοιξιάτικη μετανάστευση.
Πιο χαρακτηριστικά είναι οι παγκοσμίως απειλούμενες Χαλκόκοτες και οι Ερωδιοί, που απαντούν σε σημαντικούς αριθμούς (εκατοντάδες χαλκόκοτες). Ο Μόρνος φιλοξενεί επίσης πολλά παρυδάτια (Μαχητές, τρύγγες, σκαλίδρες κ.λπ.) και πολλά στρουθιόμορφα (μικροπούλια). Στα χωράφια επίσης απαντούν περαστικά αρπακτικά πουλιά όπως μεγάλα κοπάδια με το προστατευόμενο Μαυροκιρκίνεζο.
Παλαιότερες μάλλον πηγές αναφέρουν ότι η περιοχή παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τα πουλιά ιδιαίτερα κατά τη μεταναστευτική περίοδο κι ότι έχουν παρατηρηθεί συνολικά 185 είδη πουλιών. Νεοτερες λένε ότι είναι σχετικά λίγα τα πουλιά που φωλιάζουν πια στον υγρότοπο. Οι Καλαμοκανάδες και οι Θαλασσοσφυριχτές,είδη που προστατεύονται απο το Παράρτημα Ι της Οδηγίας για τα Πουλιά, είναι τα πιο τυπικά. Επίσης ίσως σποραδικά φωλιάζουν Νανογλάρονα ενώ οι μεγάλες αποικές Ποταμογλάρονων έχουν πλέον χαθεί.
Λιγότερα πουλιά περνούν κατά τη φθινοπωρινή μετανάστευση επειδή δεν υπάρχουν πλημμυρισμένες περιοχές.
Καθ' όλο το χρόνο ενδιαφέρον έχουν οι παράκτιες περιοχές με τα λασποτόπια. Εδώ βρίσκει κανείς στρειδοφάγους - είδος που σπάνια θα δούμε αλλού στον Κορινθιακό.
Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός ότι εδώ είναι το νοτιότερο σημείο στη Δ. Ελλάδα όπου φώλιαζε Πελαργός, μέχρι το 1991.
Βασικές απειλές που αντιμετωπίζει ο υγρότοπος του Μόρνου είναι αυτές που αντιμετωπίζουν και όλοι οι ελληνικοί υγρότοποι: αναδασμός, αποξηράνσεις, μπαζώματα, όχληση από το κυνήγι.
Αλλα σημαντικά είδη είναι φυσικά ο πολύτιμος πληθυσμός τσακαλιού που θα χαθεί με τον αναδασμό. Σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας που ανακοινώθηκε μόλις αυτή την εβδομάδα, το τσακάλι καταγράφεται ως κινδυνεύον στην Ελλάδα. Στο φύλλο για το τσακάλι αναφέρει ότι ο πληθυσμός του τσακαλιού «παρουσιάζει διακυμάνσεις στη Φωκίδα». Εξίσου σημαντικό στην περιοχή είναι και το σπανιότατο μικρό ψαράκι Ζουρνάς, Valencia letourneuxi,το μικρότερο ψάρι της Ευρώπης που ζει στην πηγή της Χιλιαδούς. Από τη στιγμή που βιότοπός του είναι μερικές δεκάδες μέτρα ενός καθαρού καναλιού, το ευρωπαϊκής προτεραιότητας για προστασία αυτό είδος μπορεί να χαθεί ανά πάσα στιγμή.
Πηγές:
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων
Γεωμορφολογική Μελέτη των Δέλτα των ποταμών Πηνειού, Καλαμά,Εύηνου και Μόρνου
Δίκτυο ερευνητών διαχείρισης περιβάλλοντος
Τα ψάρια πεθαίνουν από δίψα
Δελτίο οικολογικής ενημερωσης (αριθμος 31) Γενικής γραμματείας επικοινωνίας
Σπάνια είδη που ζουν σε ποτάμια και λίμνες και απειλούνται με εξαφάνιση
Δ. Ελλάδα: SOS από τα ψάρια της
"Κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ζώων της Ελλάδας" (νέα έκδοση)
Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τον κ. Κ.Παπακωσταντίνου εκπαιδευτικό,ειδικό περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, τέως προέδρου της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας για την ανταπόκριση και τις πολύτιμες πληροφορίες του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου