Μία από τις πιο σύγχρονες και αποτελεσματικές μεθόδους διατήρησης και διαχείρισης των αλιευτικών μας πόρων αποτελεί η δημιουργία προστατευμένων θαλάσσιων περιοχών.
Φυσικά ο στόχος της δημιουργίας τους δεν είναι μόνο η προστασία οικολογικών οικοτόπων και οικοσυστημάτων ή ειδών που τελούν υπό εξαφάνιση, αλλά προσανατολίζεται στην προστασία αλιευτικών περιοχων στις οποίες αναπαράγονται και αναπτύσσονται τα νεαρά ψάρια, με συνέπεια στην ανάκαμψη των αλιευτικών αποθεμάτων και στην αύξηση των ποσοτήτων τους.
Φυσικά ο στόχος της δημιουργίας τους δεν είναι μόνο η προστασία οικολογικών οικοτόπων και οικοσυστημάτων ή ειδών που τελούν υπό εξαφάνιση, αλλά προσανατολίζεται στην προστασία αλιευτικών περιοχων στις οποίες αναπαράγονται και αναπτύσσονται τα νεαρά ψάρια, με συνέπεια στην ανάκαμψη των αλιευτικών αποθεμάτων και στην αύξηση των ποσοτήτων τους.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στα διαχειριστικά μέτρα της αειφόρου ανάπτυξης έχει εντάξει την δημιουργία τεχνητών υφάλων για την ανάπτυξη των αλιευμάτων στην Μεσόγειο.
Τέτοιες θαλάσσιες ζώνες στις οποίες δημιουργούνται τεχνητοί ύφαλοι τελούν υπο διαβαθμισμένη προστασία κατά τον εξής τρόπο:
Τέτοιες θαλάσσιες ζώνες στις οποίες δημιουργούνται τεχνητοί ύφαλοι τελούν υπο διαβαθμισμένη προστασία κατά τον εξής τρόπο:
1. ο πυρήνας «core zone» είναι μία απόλυτα προστατευμένη περιοχή, όπου μπορούν να πειτρέπονται οι ελεγχόμενες καταδύσεις, η κολύμβηση, η επιστημονική έρευνα και η εκπαίδευση σε σχέση με τη θαλάσσια ζωή, ενώ απαγορεύεται κάθε μορφής αλιευτική δραστηριότητα, η συλλογή οργανισμών, η αγκυροβόληση, τα θαλάσσια σπορ κ.λπ.
2. η περιμετρική ζώνη «buffer zone» όπου μπορεί να επιτρέπεται μόνο η παραδοσιακή αλιεία με επιλεγμένα εργαλεία από τους ψαράδες της περιοχής, οι ελεγχόμενες καταδύσεις, η κολύμβηση, η επιστημονική έρευνα και η εκπαίδευση ενώ απαγορεύονται άλλες μορφές αλιείας, η συλλογή οργανισμών, η αγκυροβόληση κ.λπ. και
3. την ευρύτερη περιοχή όπου δεν υπάρχουν οποιοιδήποτε περιορισμοί. Οι τεχνητοί ύφαλοι τοποθετούνται στην απόλυτα προστατευόμενη ζώνη, τον πυρήνα.
Οι τεχνητοί ύφαλοι είναι τεχνητή υποδομή αποτελούμενη συνήθως από τσιμεντένιους ογκόλιθους με τρύπες διαφορετικής διαμέτρου, οι οποίοι τοποθετούνται στο θαλάσσιο βυθό 20m - 40m ώστε να εμπλουτίσουν την θαλάσσια ζωή της συγκεκριμένης περιοχής παρέχοντας καταφύγιο και την προσελκύση διαφόρων είδη ψαριών. Η χωροθέτησή τους δεν είναι τυχαία αλλά πρέπει να γίνεται κατόπιν μελέτης λαμβάνοντας υπόψη τα οικολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής, την δομή του βυθού, την σύνθεση των βενθικών βιοκοινωνιών, την έκταση σημαντικών οικοσυστημάτων όπως αυτής των λιβαδιών της Ποσειδωνίας, την ιχθυοπανίδα και γενικά την βιοποικιλότητα της περιοχής.
Κατά το παρελθόν η δημιουργία τεχνητών υφάλων γινόταν με την βύθιση παλιών ελαστικών, παλιών αυτοκινήτων, σκαφών κ.λπ. Αυτές οι «τεχνικές» έχουν πλέον εγκαταλειφθεί διότι θεωρούνται ότι αποτελούν πηγές ρύπανσης. Τέτοια περιοχή υπάρχει στη θέση «Ροζίκι» απέναντι από την παραλία Ανεμοκάμπι στο Γαλαξείδι.
Σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία τεχνητοί ύφαλοι έχουν δημιουργηθεί από την δεκαετία του ‘60 και στην Ισπανία έχουν ευρέως χρησιμοποιηθεί ειδικοί τσιμεντένιοι ογκόλιθοι «anti-trawling blocks» για την προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτωναπό την παράνομη αλιεία με τράτες.
Οι τεχνητοί ύφαλοι είναι τεχνητή υποδομή αποτελούμενη συνήθως από τσιμεντένιους ογκόλιθους με τρύπες διαφορετικής διαμέτρου, οι οποίοι τοποθετούνται στο θαλάσσιο βυθό 20m - 40m ώστε να εμπλουτίσουν την θαλάσσια ζωή της συγκεκριμένης περιοχής παρέχοντας καταφύγιο και την προσελκύση διαφόρων είδη ψαριών. Η χωροθέτησή τους δεν είναι τυχαία αλλά πρέπει να γίνεται κατόπιν μελέτης λαμβάνοντας υπόψη τα οικολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής, την δομή του βυθού, την σύνθεση των βενθικών βιοκοινωνιών, την έκταση σημαντικών οικοσυστημάτων όπως αυτής των λιβαδιών της Ποσειδωνίας, την ιχθυοπανίδα και γενικά την βιοποικιλότητα της περιοχής.
Κατά το παρελθόν η δημιουργία τεχνητών υφάλων γινόταν με την βύθιση παλιών ελαστικών, παλιών αυτοκινήτων, σκαφών κ.λπ. Αυτές οι «τεχνικές» έχουν πλέον εγκαταλειφθεί διότι θεωρούνται ότι αποτελούν πηγές ρύπανσης. Τέτοια περιοχή υπάρχει στη θέση «Ροζίκι» απέναντι από την παραλία Ανεμοκάμπι στο Γαλαξείδι.
Σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία τεχνητοί ύφαλοι έχουν δημιουργηθεί από την δεκαετία του ‘60 και στην Ισπανία έχουν ευρέως χρησιμοποιηθεί ειδικοί τσιμεντένιοι ογκόλιθοι «anti-trawling blocks» για την προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτωναπό την παράνομη αλιεία με τράτες.
Σε γενικές γραμμές παραθέτω τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από την δημιουργία τεχνητού υφάλου:
1. βελτίωση του παράκτιου οικοσυστήματος με αύξηση της ποικιλομορφίας του βυθού, καθότι ο τεχνητός ύφαλοςείναι σκληρή κατασκευή και αποτελεί υπόστρωμα για οργανισμούς που αναπτύσσονται σε βυθούς με βραχώδη σύσταση και
2. Αύξηση της παραγωγής και της διασποράς των παραγόμενων νεαρών ψαριών σε γειτονικές περιοχές.
Τα παραπάνω οφέλη απαιτούν τουλάχιστον 3 χρόνια για να αρχίσουν να διαφαίνονται τα αποτελέσματα της λειτουργίας και αποδοτικότητας των μέτρων που εφαρμόζονται. Η θαλάσσια περιοχή του Νομού μας έχει φτάσει σε κρίσιμη κατάσταση και οι λόγοι που αναφέρω παρακάτω είναι αντικειμενικά αποδεκτοί από τους περισσότερους αλλά πιστεύω ότι και αυτοί που διαφωνούν θα δουν τη σημαντική λύση που θα προσφέρει η κατασκευή ενός τεχνητού υφάλου.
2. Αύξηση της παραγωγής και της διασποράς των παραγόμενων νεαρών ψαριών σε γειτονικές περιοχές.
Τα παραπάνω οφέλη απαιτούν τουλάχιστον 3 χρόνια για να αρχίσουν να διαφαίνονται τα αποτελέσματα της λειτουργίας και αποδοτικότητας των μέτρων που εφαρμόζονται. Η θαλάσσια περιοχή του Νομού μας έχει φτάσει σε κρίσιμη κατάσταση και οι λόγοι που αναφέρω παρακάτω είναι αντικειμενικά αποδεκτοί από τους περισσότερους αλλά πιστεύω ότι και αυτοί που διαφωνούν θα δουν τη σημαντική λύση που θα προσφέρει η κατασκευή ενός τεχνητού υφάλου.
Η εναπόθεση τα τελευταία 40 χρόνια της κόκκινης λάσπης στο βυθό του Κορινθιακού, τα αστικά απόβλητα, η ρύπανση των νερών από τα βιομηχανικά απόβλητα έχουν σαν αποτέλεσμα την υποβάθμιση του οικοσυστήματος και δυστυχώς είμαστε πλέον φανερά σε οριακό σημείο. Η βιοσυσσώρευση βαρέων μετάλλων στους θαλάσσιους οργανισμούς έχει ως αποτέλεσμα αυτά να φτάνουν μέσω της τροφικής αλυσίδας στον ανθρώπινο οργανισμό με ότι επακόλουθα μπρορεί να προκαλέσουν…
Οι βιολογικοί καθαρισμοί δεν λειτουργούν ικανοποιητικά με αποτέλεσμα τα κυανοφύκη να προσβάλλονται από βακτήρια και να δημιουργούνται σ’ αυτά αποχρωματισμοί και γι’ αυτούς που παρατηρούν τα φύκη, «ασπρίζουν» και μετά καταστρέφονται.
Από την εμπειρία μου ως αυτοδύτης μπορώ να σας μεταφέρω από φωτογραφίες το «χαλί» από τα δίχτυα και τον «ιστό» από τα παραγάδια στο βυθό του Κρισσαίου Κόλπου και όχι μόνο, με αποτέλεσμα τα ψάρια να μην μπορούν να χρησιμοποιήσουν τους φυσικούς χώρους του βυθού για να κατοικήσουν διότι αυτοί είναι σκεπασμένοι από παλιά και νέα δίχτυα. Οι τράτες και τα καΐκια καθώς και ο ανεπαρκής έλεγχος λόγω των ελλειπών μέσων από τα αρμόδια όργανα, έχει ως συνέπεια την ανεξέλεγκτη υπεραλιεία και την ελάττωση των ιχθυοαποθεμάτων σε δραματική κατάσταση. Ο αμμώδης βυθός από το τράβηγμα των διχτυών σε πολύ μικρό βάθος θυμίζει βυθό που έχουν περάσει από πάνω του δόντια από εκσκαφέα.
Είναι πλέον η ώρα να παρθούν αποφάσεις από κοινού με τη συνεργασία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Φωκίδας, την υποδιεύθυνση αλιείας του Νομού μας, τα σωματεία επαγγελματικών αλιέων και των συλλόγων ερασιτεχνών αλιέων και παράλληλα με το σύλλογό μας Σ.Ε.Α.Δ. Ν. ΦΩΚΙΔΑΣ «ΚΡΙΣΣΑΙΟΣ».
Από την εμπειρία μου ως αυτοδύτης μπορώ να σας μεταφέρω από φωτογραφίες το «χαλί» από τα δίχτυα και τον «ιστό» από τα παραγάδια στο βυθό του Κρισσαίου Κόλπου και όχι μόνο, με αποτέλεσμα τα ψάρια να μην μπορούν να χρησιμοποιήσουν τους φυσικούς χώρους του βυθού για να κατοικήσουν διότι αυτοί είναι σκεπασμένοι από παλιά και νέα δίχτυα. Οι τράτες και τα καΐκια καθώς και ο ανεπαρκής έλεγχος λόγω των ελλειπών μέσων από τα αρμόδια όργανα, έχει ως συνέπεια την ανεξέλεγκτη υπεραλιεία και την ελάττωση των ιχθυοαποθεμάτων σε δραματική κατάσταση. Ο αμμώδης βυθός από το τράβηγμα των διχτυών σε πολύ μικρό βάθος θυμίζει βυθό που έχουν περάσει από πάνω του δόντια από εκσκαφέα.
Είναι πλέον η ώρα να παρθούν αποφάσεις από κοινού με τη συνεργασία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Φωκίδας, την υποδιεύθυνση αλιείας του Νομού μας, τα σωματεία επαγγελματικών αλιέων και των συλλόγων ερασιτεχνών αλιέων και παράλληλα με το σύλλογό μας Σ.Ε.Α.Δ. Ν. ΦΩΚΙΔΑΣ «ΚΡΙΣΣΑΙΟΣ».
Ο σύλλογός μας έχει ως στόχο του μέσα από τη συνεργασία όλων των άμμεσα και έμμεσα ενδιαφερομένων και εμπλεκομένων να κατασκευασθεί τεχνητός ύφαλος στη θαλάσσια περιοχή του Νομού Φωκίδας προς όφελος της ανάπτυξης της θαλάσσιας ζωής, την αύξηση της αλιείας στην γειτνιάζουσα περιοχή του υφάλου, την επιστημονική έρευνα για τη συμπεριφορά του τεχνητού υφάλου σε σχέση με την αύξηση της βιοποικιλότητας και στην ευασιθητοποίηση του κοινού για την προστασία της θαλάσσιας ζωής και γενικότερα του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Τάσος Δροσόπουλος
Φυσικός
Μέλος Δ.Σ. Σ.Ε.Α.Δ. Ν. ΦΩΚΙΔΑΣ «ΚΡΙΣΣΑΙΟΣ»
Τάσος Δροσόπουλος
Φυσικός
Μέλος Δ.Σ. Σ.Ε.Α.Δ. Ν. ΦΩΚΙΔΑΣ «ΚΡΙΣΣΑΙΟΣ»
Αναδημοσίευση άρθρου της Εν Δελφοίς
Περισσότερα για το θέμα των καταδυτικών πάρκων :
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου